Pòrri-fèr(-vióulet)
Allium atroviolaceum
Amaryllidaceae Alliaceae
Autre noum : Porre-fèr(-vióulet).
Nom en français : Poireau des vignes violet-obscur.
Descripcioun :Lou pòrri-fèr-vióulet es esta destria, d'un poun de vist boutani, i'a gaire. Èi proche dóu pòrri cultiva, Allium porrum, emé si lònguis estamino que sorton de la flour, pamens li tepalo soun pu courto (< 4,5 mm) e proun vióuleto, e sa cabosso a de 60 à 120 veno (lou pòrri cultiva n'a ges o mens que 5). Sèmblo proun tambèn au pòrri-fèr-bastard (qu'es un bastard entre lou pòrri-fèr-vióulet e lou pòrri-fèr) e au pòrri-fèr. Coumpara emé lou pòrri-fèr o lou pòrri-fèr-bastard.
Usanço :A li mémis usanço que lou pòrri-fèr.
Port : Grando erbo
Taio : 60 à 120 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Allium
Famiho : Amaryllidaceae
Famiho classico : Alliaceae
Ordre : Asparagales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : 6
Ø (o loungour) enflourejado : 3 à 6 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 400 m
Aparado : Noun
Abriéu à juliet
Liò : Ermas
- Camin
- Champ
- Vignarés
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Eurimediterrano
Ref. sc. : Allium atroviolaceum auct.
(= Allium porrum subsp. porrum L., 1753 )
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753